ผศ.นพ.เติมพงศ์ เรียนแพง

ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญระบบหลอดเลือด

รหัสเอกสาร PI-IMC-256-R-01

อนุมัติวันที่ 12 ตุลาคม 2566

        เท้าของผู้ป่วยเบาหวานสามารถพบโรคเส้นประสาทส่วนปลายและโรคหลอดเลือดแดงตีบตันได้  โดยโรคดังกล่าวนั้นเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดแผล และแผลหายช้า ซึ่งยิ่งเพิ่มความสี่ยงต่อการติดเชื้อ เกิดเนื้อตาย นำไปสู่การตัดขา และมีโอกาสเสียชีวิตได้

        โรคเส้นประสาทส่วนปลาย ทำให้ผู้ป่วยชา และรับความรู้สึกผิดเพี้ยนไป นอกจากนั้นยังทำให้เท้าผิดรูปด้วย ทำให้เสี่ยงมีแผลที่เท้าจากอุบัติเหตุเล็กๆ น้อยๆ ซึ่งผู้ป่วยอาจไม่ได้สังเกตุ และไม่ดูแลแผลอย่างเหมาะสม หากมีโรคหลอดเลือดแดงตีบตันด้วย จะยิ่งทำให้แผลนั้นหายช้า การติดเชื้อก็ง่ายขึ้น หากติดเชื้อรุนแรง อาจจะถูกตัดขาดหรือเป็นเหตุให้เสียชีวิตได้ จากงานวิจัยพบว่า ผู้ป่วยเบาหวานที่มีแผลที่เท้า จะเพิ่มอัตราการเสียชีวิตถึง 2 เท่า

ดังนั้น การป้องกันไม่ให้เกิดแผลจึงเป็นสิ่งที่ดีที่สุด และบัญญัติ 10 ประการนี้ เหมาะเป็นแนวทางให้ผู้ป่วยเบาหวานนำไปใช้ปฎิบัติทุกๆ วัน และหากมีแผลเกิดขึ้น แนะนำให้มาพบแพทย์ต่อไป

บัญญัติ 10 ประการ ดูแลเท้าผู้ป่วยเบาหวาน

1.       ล้างเท้าทุกวัน

2.       ตรวจเท้าทุกวัน

3.       ทาครีมที่เท้าทุกวัน เพื่อความชุ่มชื้น

4.       ดูแลผิวหนังและตัดเล็บให้สะอาดอยู่เสมอ

5.       ใส่ถุงเท้า ก่อนใส่รองเท้าทุกครั้ง

6.       ใส่รองเท้าตลอดเวลา แม้จะอยู่ในบ้าน

7.       ตรวจสอบภายในรองเท้า ก่อนสวมทุกครั้ง

8.       ใช้รองเท้าที่เหมาะสมกับเท้า

9.       หลีกเลี่ยงการแช่เท้าในน้ำ หรือสารที่มีปฏิกิริยากับผิวหนัง

10.   ออกกำลังกายเท้าอย่างสม่ำเสมอ  เช่น การฝึกขยำเท้า

ข้อมูลอ้างอิง

โครงการวิจัยเรื่องภาระและระบบการดูแลโรคหลอดเลือดส่วนปลาย ของ สวรส. และ

Chammas, N. K., R. L. R. Hill, and M. E. Edmonds. "Increased mortality in diabetic foot ulcer patients: the significance of ulcer type." Journal of Diabetes Research 2016 (2016).