ผศ.พญ.ธิดารัตน์  ลีอังกูรเสถียร

ภาควิชาจักษุวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

รหัสเอกสาร PI-IMC-395-R-00

อนุมัติวันที่ 12 ตุลาคม 2566

ต้อเนื้อ

เป็นโรคที่เกิดกับตาชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นเนื้อเยื่อรูปสามเหลี่ยม ยื่นจากขอบตาดำเข้าไปบนตาดำ พบได้บริเวณหัวตา และหางตา แต่ส่วนใหญ่พบบริเวณหัวตามากกว่า

คล้ายกับต้อเนื้อ มีลักษณะเป็นเนื้อเยื่อเหลืองๆ นูนขึ้นมาบริเวณขอบตาดำ โดยยังไม่ลุกลามเข้าไปบนตาดำ พบได้บริเวณหัวตาและหางตา ตำแหน่งเดียวกับต้อเนื้อ

สาเหตุของต้อเนื้อและต้อลม

1. แสงแดด

2. ลม

3. ความร้อน

4. ควัน ฝุ่น หรือสารระคายเคืองทางตาอื่นๆ

อาการและอาการแสดง

        จะเห็นเป็นเนื้อเยื่อรูปสามเหลี่ยมหรือเนื้อนูนดังกล่าวข้างต้น โดยหากมีการอักเสบ จะเห็นเนื้อเยื่อแดงและบวมชัดเจนขึ้น มีอาการเคือง น้ำตาไหล และหากปล่อยให้มีการอักเสบบ่อยๆ จะทำให้เนื้อเยื่อค่อยๆ โตยื่นเข้าไปบนตาดำ ทำให้บังสายตาและตามัวลงได้

การป้องกันและการรักษา

        การป้องกันและการรักษาที่ดีที่สุด คือ การหลีกเลี่ยงไม่ให้ดวงตาสัมผัสปัจจัยกระตุ้นการเกิดต้อเนื้อและต้อลม คือ

1. หลีกเลี่ยงแสดงแดดเมื่ออยู่ในที่โล่งแจ้ง โดยการสวมใส่แว่นตากันแดดที่กันรังสียูวีได้ หมวกปีกกว้างหรือ กางร่ม

2. หลีกเลี่ยงลมปะทะดวงตา เช่น พัดลม แอร์ในรถ การขับขี่รถจักรยานยนต์ ควรสวมหมวกกันน๊อคแบบเต็มใบ

3. หลีกเลี่ยงไอร้อน ควัน ฝุ่น

- การรักษาหากเกิดการอักเสบ ให้ใช้ยาหยอดตามคำสั่งแพทย์

- ในรายที่ต้อเนื้อมีขนาดใหญ่ ลามเข้าไปบนตาดำจนบังสายตา ตามัวลง หรือมีการอักเสบบ่อยครั้ง สามารถปรึกษาแพทย์เพื่อทำการผ่าตัดลอกต้อเนื้อออก

การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดต้อเนื้อ

1. ห้ามให้น้ำเข้าตา 2 สัปดาห์

2. สวมใส่ฝาครอบตาหรือแว่นตา เพื่อป้องกันการถูขยี้ดวงตาโดยไม่รู้ตัว

3. หยอดยาตามแพทย์สั่งและตรวจติดตาม

4. หลังผ่าตัดแล้วยังต้องหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นการเกิดต้อเนื้อและต้อลม เพราะสามารถกลับเป็นซ้ำได้

การหยอดยา

1. ดึงเปลือกตาล่างลง

2. เหลือบตามองขึ้นด้านบน หยอดยา 1 หยดลงในกระพุ้งตา

ระวัง! อย่าให้ปลายขวดยาสัมผัสกับสิ่งใด

3. หลับตาไว้สักครู่หลังหยอดยาลงตา โดยใช้กระดาษเช็ดหน้าซับยาส่วนเกินเบาๆ

การป้ายตา

ป้ายจากหัวตาไปหางตา ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร กระพริบตา 1 - 2 ครั้ง แล้วหลับตา

ข้อควรทราบ

-  ล้างมือ ฟอกสบู่ให้สะอาดทุกครั้งก่อนหยอดยา/ป้ายยา

- ยาหยอดตาที่เปิดขวดแล้ว มีอายุ 1 เดือน

- ถ้ามียาหยอดตาที่ต้องหยอดพร้อมกัน ให้หยอดห่างกัน 5 - 10 นาที และใช้ยาหยอดก่อนยาป้ายตา

- ควรเก็บยาไว้ในตู้เย็น

- ท่านอาจได้รับอันตราย หากซื้อยาหยอดตามาใช้เอง โดยไม่ได้ปรึกษาจักษุแพทย์

ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่

Call Center : 0-5393-6900-1/ คลินิกจักษุ : 0-5393-6948

Line iD : @sriphatcenter หรือ เพิ่มเพื่อนใน LINE ด้วยคิวอาร์โค้ด

Facebook : SriphatMedicalCenter