เข้าป่า นอนดอย ตั้งแคมป์

ระวังถูกไรอ่อนกัด พาหะนำโรคไข้รากสาดใหญ่

โรคที่เป็นอันตรายถึงชีวิต

อ.นพ.อมรพัฐ  กิจโร

แพทย์สาขาเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเที่ยว 

รหัสเอกสาร PI-IMC-090-R-00

อนุมัติวันที่ 23 มกราคม 2563

   ช่วงนี้ประเทศไทยเข้าสู่หน้าหนาว นักท่องเที่ยวหลายคนเริ่มจัดทริปแพ็คกระเป๋าเข้าป่า นอนดอย ตั้งแคมป์ เพื่อเปลี่ยนบรรยากาศมาท่องเที่ยวสัมผัสอากาศบริสุทธิ์ ได้พักผ่อนอย่างมีความสุข แต่นักท่องเที่ยวบางคนอาจโชคร้าย ได้โรคไข้รากสาดใหญ่ กลับไปเป็นของแถม

     โรคไข้รากสาดใหญ่ หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า Scrub typhus นั้น เกิดจากที่คนเราโดนตัวไรอ่อนกัด (Chigger mite) โดยตัวไรอ่อนนี้จะชอบอาศัยอยู่ตามทุ่งหญ้า ป่าละเมาะ และพุ่มไม้เตี้ยๆ และคนส่วนมากก็มักจะโดนกัดโดยไม่รู้ตัว

ข้อมูลสถิติจากกรมควบคุมโรคพบผู้ป่วย 7,456 ราย (ข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม - 2 ธันวาคม 2562 )โดยจังหวัดที่พบผู้ป่วยสูงสุด 5 อันดับ ได้แก่ แม่ฮ่องสอน น่าน เชียงราย ตาก และชัยภูมิ

โดยทั่วไปคนไข้จะมีอาการผิดปกติหลังจากโดนตัวไรอ่อนกัดประมาณ 7-10 วัน อาจพบอาการไข้สูง ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยตามตัว ต่อมน้ำเหลืองโต ในบางรายอาจพบผื่นรูปร่างคล้ายรอยบุหรี่จี้ และผื่นนี้มักจะไม่คัน ควรมองหาผื่นเหล่านี้บริเวณข้อพับที่อยู่ใต้ร่มผ้า เช่น บริเวณรักแร้และขาหนีบ ผู้ป่วยบางรายที่ไม่ได้เข้ารับการรักษาอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น ปอดอักเสบ ได้

คำแนะนำทั่วไปสำหรับนักท่องเที่ยวที่วางแผนจะเที่ยวป่าหรือไปเที่ยวดอยในช่วงนี้ 

- กางเต็นท์นอนในบริเวณที่โล่ง ควรเลี่ยงบริเวณพื้นหญ้า หรือพุ่มไม้

- ใช้ยากันยุงที่มีส่วนผสมของ DEET ที่มีความเข้มข้นอย่างน้อย 20-50% และหมั่นทาทุก 4-6 ชั่วโมง (สามารถหาซื้อได้ในร้านขายยาทั่วไป)

- สวมเสื้อผ้าให้มิดชิด

- ทุกครั้งที่อาบน้ำหรือเปลี่ยนเสื้อผ้า อย่าลืมสำรวจร่างกายตัวเองว่ามีผื่น แผล หรือแมลงใดๆ เกาะตามตัวหรือไม่

- ไรอ่อนทุกตัวอาจจะไม่ได้นำเชื้อโรคทุกตัว แต่ควรสงสัยถ้ามีอาการผิดปกติเกิดขึ้น

- นอกจากจะต้องระวังโรคไข้รากสาดใหญ่จากไรอ่อนกัดแล้ว อาจจะต้องระวังโรคอื่นๆที่อาจเกิดขึ้นจากการท่องเที่ยวในช่วงฤดูหนาว เช่น ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ ท้องเสียจากการทานน้ำและอาหารปนเปื้อนเชื้อโรค รวมถึงผลกระทบจากอากาศหนาว เช่น ผิวแห้ง ผิวหนังเป็นแผล หรือภาวะตัวเย็นเกิน

คำแนะนำก่อนเข้าพบแพทย์

     หากพบความผิดปกติเหล่านี้ ผู้ป่วยควรแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับการเดินทางให้แพทย์ทราบ เช่น ก่อนจะมีอาการป่วย ได้เดินทางไปไหนมาและทำกิจกรรมอะไรบ้างขณะท่องเที่ยว ข้อมูลเหล่านี้จะช่วยให้แพทย์วินิจฉัยโรคได้ดียิ่งขึ้น

     เมื่อพบอาการผิดปกติ สามารถพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางได้ที่ คลินิกท่องเที่ยว Travel Clinic  ศูนย์      ศรีพัฒน์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ทุกวันอังคาร เวลา 13.00-16.00 น. และวันพฤหัสบดี เวลา 09.00-12.00 น.โทรศัพท์ 0-5393-4767-8

------------------------------------------------------------

สามารถติดตามช่องทางเพิ่มเติมได้ที่
• Call center : 0-5393-6900-1
• LINE Official : https://lin.ee/h3Wxyp3
• Facebook : https://bit.ly/2Kid6X9
• Youtube : https://bit.ly/3anQsH6
• Twitter : https://bit.ly/3eACDJ2
• Instagram: https://bit.ly/2VnrTGo
• Blockdit : https://bit.ly/2VqvL9D
• Website: http://sriphat.med.cmu.ac.th

หรือเพิ่มเพื่อนใน LINE ด้วยคิวอาร์โค้ด